Mədəniyyət düşməni, hakimiyyətimiz…

Bu hakimiyyət mədəniyyətə qənim kəsilib

Azərbaycanda mədəniyyət nazirliyi də var, mədəniyyətin inkişafına dair dövlət proqramı da, hələ üstəlik mədəniyyət haqda müdrik fikirlər də… Bunlar hamısı hakimiyyətin kurasiyasında olsa da bizim hakimiyyət mədəniyyətə qənim kəsilib. Elə bil “mədəniyyət” sözü “müxalifət” sözünə bənzədiyindən bütün gücləri ilə bu istiqamətdə hücuma keçiblər.

Bu rejim nəinki mədəniyyətə mədəniyyət adamlarına da qənim kəsilib. Rusiyada illərlə insanların içində olan xofu, qorxu hissini öldürməkdə İnternet üzərindən vətəndaşlara səslənən incəsənət, mədəniyyət adamlarının rolu böyük oldu.

M. Efremovun təqdimatında “Vətəndaş şair” layihəsi, Liya Axedjakova, K.Sobçak, Y.Şevçuk, T.Kandelaki kimi Rusiyada tanınmış incəsənət adamları vətəndaşlarda olan qorxunu yenməyə kömək edən müraciətlər, çıxışlar etdilər, onların video təqdimatlarına Rusiyada milyonlarla insanlar baxdılar. Bundan sonra da daha bu sahələrin insanları daha aktiv şəkildə demokratik proseslərdə iştirak etdilər.

Manıs YAP-çı olmalı…

 Rusiyada baş verəcək hadisələrin Azərbaycana bir başa təsiri olacağını bilmək üçün, güclü analitik olmağa ehtiyac yoxdur. Azərbaycan hakimiyyəti Rusiyada gedən prosesləri çox diqqətlə və həyəcanla, qorxu ilə izləyir. Hakimiyyətdəkilər mədəniyyət xadimlərinin Rusiyada proseslərə təsirini görərək, əks addım atmağı düşündülər və bir qrup müğənnini, incəsənət adamını böyük təntənə ilə YAP-a üzv etdilər. Verdikləri mesaj da bu idi ki, bizdə hamı, həm də incəsənət, mədəniyyət işçiləri hakimiyyəti, hakim partiyanı dəstəkləyirlər.

Təhsildə də vəziyyət eynidir. Azərbaycanda 4 il ərzində min nəfər xaricə oxumağa göndərilir, o da rüşvətlə. Qazaxıstanda isə bu rəqəm bir ilə üç min nəfərdir. Hökumət adından bu işləri görənlər bizim mədəniyyətimizə, vicdanımıza zərbə vurur. Bu gün uşaq bağçaları, məktəblərimiz, universitetlərimiz əxlaq pedofiliyası ilə məşğuldur. Bizdə uşaqlar 3-4 yaşından rüşvəti öyrənir. Məktəbdə bu formalaşır, universitetlərə isə özləri rüşvət almağa başlayırlar.

Bu rejim adında və ruhunda işıq olan adamların- ziyalıların işığını söndürmək, üzlərinə qapı bağlamaq qədərində mədəniyyətə münasibətin ortaya qoyub. Hakimiyyət dairələri belə gülünc şeylərlə məşğul olmamalıdır. Rafiq Əliyevin, Əkrəm Əylislinin, Cəmil Həsənlinin, Ramiz Rövşənin  üzünə qapı bağlamağın nə manası var? Bu şəxsiyyətlər açdığı qapıları açıb, həm də o qapıları ləyaqətlə açıblar.

Kitab oxumaq olmaz…

Demək olar ki, bu hakimiyyətin dövründə kitabxanaların coxu ləğv edildi, ya satıldı və ya yerlərində dükan, mağaza bar tikildi. Bakının mərkəzində, Azad Gənclik Təşkilatının kitab oxuma aksiyası polis tərəfindən vəhşicəsinə dağıdılır, elə bil Azərbaycan polisləri kitab oxuyanların yox, Qarabağı işğal edən Ermənilərin üstünə hücum edirdilər… Hakimiyyətin düşmənlərindən biri də kitab və kitab oxuyandır. Əgər belə olmasaydı bu gün kitaba əlavə dəyər vergisinin qiymətini hakimiyyət analoqsuz etməzdi, belə ki Azərbaycanda kitaba qoulan ƏDV 18% təşkil edir, bu bütün ölkələrə nisbətən ən böyük faizdir.

Mədəniyyət evinə yox, yaşasın restoranlar…

Azərbaycan hakimiyyətinin qənim kəsildiyi mədəniyyət ocaqlarıdı. Mədəniyyət evləri ləğv edilir… Məsələn Həmkərlar Təşkilatının balansında olan Şah İsmayıl Xətai adına Xətai Mədəniyyət evi (Xətai rayonunun ərazisində) təmir adı ilə bağlandı və təmirdən sonra görürəm ki, yeni “təmirdən” sonra bu mədəniyyət evi restoran olub…

Gəlin baxaq bu gün hansı kinoteatır işləyir? Bircə “Azərbaycan” kinoteatırı idi ki, onu da bağladılar… “Nizami”, “Vətən” və sairə kinoteatırları isə hələ də “təmirdədir”. Yəqin bu təmirdən sonra onlar da restoran kimi açılarlar. Bunlara mədəniyyət evləri yox, əynəncə, kef mərkəzləri lazımdır…

Mədəniyyət və Turizim nazirliyindən “mədəniyyət” sözü də gərək çıxsın. Mədəniyyəti birdəfəlik ləğv edirlərsə bunu da etsinlər.  Əgər bu gün ən cox televeziyaların müzakirə etdiyi Teatırın bədii rəhbəri, rejisoru və aktiyorları arasındakı “razborkanı” həll edə bilmirlərsə və etmirlərsə onda nəyə lazım bu nazirlik?

Qəzet köşkündə xiyar satırlar…

Təzə bir icad da tapıblar, bu dəfə qəzetlərı sıxışdırırlar. Bakıda qəzet köşklərini yığışdırıb, lap təzə, yəni müasirlərini qoyurlar. Bu təzə “Köşk press” qəzet köşklərində isə qəzet və jurnaldan başqa nə desən satırlar, bircə qəzetdən başqa. Bu köşklərin bir künçündən “Azərbaycan”, “Səs”, “Xalq”, “Respublika” qəzetlərini satırlar və bilirsinizdə onları oxucu elə cap olunan kimi nəşriyyatdan alıb oxuyur, heç köşklərə catmağa qoymurlar… rayon mərkəzlərinə gedirsən qəzet köşkləri tapmaq qəliz məsələyə dönüb, qəzet köşkü tapmaq çətindir, tapılanlarda isə anca hakimiyyətin qəzetləri var, başqaları yoxdur… dəlil kimi Göygöl rayonunun mərkəzində bir qəzet köşkü var, yaxınlaşdım ki, mənə “Azadlıq” ver, dedi yoxdur, “Yeni Müsavat”, “Bizim Yol”, “Vətəndaş Həmrəyliyi” heç biri yoxdur satıcı dedi və əlavə etdi ki, bizdə belə qəzetlər olmur…

İnternet gəncliyi pozur…

Bu gün iki Azərbaycan mövcuddur: Biri real olan, digəri isə kabinet, padşah saraylarından görülən Azərbaycandır. Düzdür bugünkü Azərbaycan bir il bundan əvvəlki Azərbaycan deyil. İnternetdə böyüyən, sosial şəbəkələrdə formalaşan yeni nəsil gəlir. Onlar fərqli yaşamaq istəyirlər. Bizim bu gün ən güclü təsir mexanizmimiz yazılarımızda sözlərimizdədir. Vətəndaş cəmiyyəti formalaşdırmaqdır. Cəmiyyət bütün bunları izləyir və bir gün öz sözünü deyəcək. Bütün totalitar rejimlər kimi bu rejim də tarixin arxivinə gedəcək. Ama ortada bərpa edə bilmədiyimiz mədəniyyət məhv olur…

Sizdə düşünün, biz susuruq bunlar isə mədəniyyətimizi kökündən ləğv edirlər.

Papağımızı qarşınıza qoyaq və düşünək: bunun sonu nə olacaq?

Bu hakimiyyət mədəniyyətimizin qatı düşmənidir… bir sözlə qənimi!